state today Crop Insurance महाराष्ट्रातील शेतकरी बांधवांसाठी अनेक महत्त्वपूर्ण घडामोडी घडल्या आहेत. पीक विमा वितरण, हवामान इशारा, कर्जमाफी विवाद, लाडकी बहीण योजना, अन्नपूर्णा योजना आणि खत वितरणाबाबतचे नवे नियम या सर्व विषयांची सविस्तर माहिती या लेखात देण्यात येत आहे.
हवामान इशारा आणि तापमानातील बदल:
महाराष्ट्रात उन्हाचा तडाखा वाढला असून, राज्यातील सर्वाधिक तापमान अकोला येथे 44.5 अंश सेल्सिअस नोंदवण्यात आले आहे. जळगाव आणि सोलापूर येथे 44 अंशांपेक्षा जास्त तापमान नोंदवले गेले आहे, तर धुळे येथे 43 अंशांपेक्षा अधिक तापमान आहे. छत्रपती संभाजीनगर, अमरावती, वर्धा, वाशिम यासह अनेक शहरांमध्ये 42 अंशांपेक्षा जास्त तापमान नोंदवण्यात आले आहे.
हवामान विभागाने पूर्व विदर्भातील यवतमाळ, वर्धा, भंडारा आणि चंद्रपूर जिल्ह्यांसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी केला आहे. या भागात वादळी वाऱ्यासह पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. उर्वरित विदर्भ आणि नाशिक विभागात येलो अलर्ट जारी करण्यात आला आहे.
ईशान्य राजस्थानमध्ये समुद्रसपाटीपासून दीड ते तीन किलोमीटर उंचीवर चक्राकार वाऱ्याची स्थिती निर्माण झाली आहे. पंजाबपासून राजस्थान, मध्य प्रदेश, विदर्भ, मराठवाडा होऊन कर्नाटक ते उत्तर केरळपर्यंत कमी दाबाचा पट्टा तयार झाला आहे.
पीक विमा वितरण:
राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा वितरणाची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. ज्या जिल्ह्यांचे पीक विमा गणनेचे काम पूर्ण झाले आहे, त्या जिल्ह्यांमध्ये विमा रक्कमेचे वाटप सुरू झाले आहे. अहमदनगर आणि सोलापूर जिल्ह्यांमध्ये विमा वितरण सुरू झाले असून, इतर जिल्ह्यांमध्येही लवकरच ही प्रक्रिया सुरू होणार आहे.
सध्या मंजूर करण्यात आलेल्या 3,265 कोटी रुपयांच्या पीक विम्याचे वाटप 12 मे 2025 पर्यंत पूर्ण करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. विमा कंपन्यांमार्फत ही रक्कम थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाणार आहे.
कर्जमाफी वादावर राजकीय घोळ:
Also Read:
घरकुल योजनेच्या नवीन याद्या जाहीर, आत्ताच पहा आवश्यक कागदपत्रे New lists of Gharkul scheme
शेतकरी कर्जमाफीचा मुद्दा राज्यातील राजकारणाचा मुख्य विषय बनला आहे. महायुती सरकारमधील विविध घटक पक्षांमध्ये या मुद्द्यावर मतभिन्नता दिसून येत आहे. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी सुरुवातीला 31 मार्चपूर्वी कर्जमाफीचे हप्ते भरण्याचे आश्वासन दिले होते, परंतु नंतर त्यांनी कर्जमाफी जाहीर केल्याचे नाकारले आहे.
कृषी मंत्री धनंजय मुंडे यांनी काही शेतकरी कर्जमाफीचे पैसे खाजगी कार्यक्रमांसाठी वापरतात असे विधान केल्याने वाद अधिकच चिघळला आहे. विरोधक पक्षांनी या मुद्द्यावर सरकारवर जोरदार हल्ला चढवला आहे. राजू शेट्टी यांनी सरकारवर आश्वासने देऊन फसवणूक केल्याचा आरोप केला आहे.
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी मात्र अजून कर्जमाफीची आशा टिकून ठेवली आहे. त्यांनी अजित पवार यांनी कर्जमाफी देणार नाही असे म्हटले नाही, असे सांगून वादाला वेगळे वळण देण्याचा प्रयत्न केला आहे.
लाडकी बहीण योजना अद्यतन:
महिलांसाठीच्या लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत एप्रिल महिन्याचा हप्ता वितरणास प्रारंभ झाला आहे. काही तांत्रिक अडचणींमुळे उशीर झाला असला तरी 30 एप्रिल रोजी शासन निर्णय जारी करून निधी मंजूर करण्यात आला आहे.
2 मे ते 5 मे 2025 या कालावधीत पात्र महिलांच्या आधार संलग्न बँक खात्यांमध्ये प्रत्यक्ष लाभ हस्तांतरणाद्वारे (DBT) 1500 रुपयांचे मानधन जमा केले जाणार आहे. विशेष म्हणजे पीएम किसान आणि महात्मा फुले शेतकरी योजनेच्या महिला लाभार्थींना अतिरिक्त 500 रुपये मिळतील.
महिला आणि बाल विकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी त्यांच्या सोशल मीडिया हँडलवरून ही माहिती जाहीर केली आहे. त्याचबरोबर अन्नपूर्णा योजनेअंतर्गत तीन गॅस सिलिंडरच्या अनुदानाचे वितरण 10 मे पासून सुरू होणार आहे.
खत वितरणाबाबत नवे निर्देश:
खरीप हंगामाच्या तयारीच्या दृष्टीने कृषी मंत्री माणिकराव कोकाटे यांनी महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. खत कंपन्यांद्वारे शेतकऱ्यांना गरज असलेल्या खतासोबत अनावश्यक खत विकण्यास भाग पाडण्याच्या प्रथेवर निर्बंध आणण्यात आले आहेत.
फर्टिलायझर असोसिएशनने या प्रथेविरुद्ध 1 मे पासून संप जाहीर केल्यानंतर कृषी मंत्र्यांनी बैठक घेऊन हा निर्णय घेतला आहे. जर कोणत्याही कंपनीने ‘लिंकिंग’ करून अनावश्यक खत विक्री केली तर त्या कंपनीवर कठोर कारवाई करण्यात येईल, असा इशारा देण्यात आला आहे.
ज्वारी बाजारभाव:
राज्यभरातील बाजारांमध्ये ज्वारीची आवक वाढल्याने गेल्या दीड महिन्यात ज्वारीच्या दरात क्विंटल मागे 300 ते 500 रुपयांची घट झाली आहे. सध्या ज्वारी गुणवत्तेनुसार 2300 ते 3100 रुपये प्रति क्विंटल दराने विकली जात आहे.
Also Read:
बांधकाम कामगारांच्या मुला मुलींना मिळणार आर्थिक शिष्यवृत्ती मिळणार एवढे पैसे financial scholarships
राजकीय वातावरण:
कर्जमाफीच्या मुद्द्यावर राजकीय वातावरण तापले आहे. महायुती सरकारच्या जाहीरनाम्यात शेतकऱ्यांचा सातबारा कोरा करण्याचे आश्वासन देण्यात आले होते. मात्र आता सरकारमधील वेगवेगळ्या घटक पक्षांकडून वेगवेगळी मते व्यक्त केली जात आहेत.
अजित पवार यांनी राज्याची आर्थिक परिस्थिती कर्जमाफीसाठी अनुकूल नसल्याचे म्हटले आहे. मात्र लाडकी बहीण योजनेसाठी निधी उपलब्ध करून देण्यात येत असल्याने विरोधकांनी सरकारवर टीका केली आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे संदेश:
- हवामान इशाऱ्यांकडे लक्ष द्या आणि वादळी पावसापासून पिकांचे संरक्षण करा.
- पीक विमा रक्कम आपल्या खात्यात जमा झाली आहे की नाही ते तपासा.
- लाडकी बहीण योजनेचा लाभ मिळत असल्यास खात्याची पडताळणी करा.
- खत खरेदी करताना लिंकिंगची जबरदस्ती केल्यास तक्रार करा.
- कर्जमाफीसंदर्भात आशावादी राहा आणि शासकीय घोषणांवर लक्ष ठेवा.
महाराष्ट्रातील शेतकरी समाजासाठी हा काळ आव्हानात्मक आहे. एकीकडे हवामानाचे संकट, दुसरीकडे कर्जमाफीची प्रतीक्षा आणि तिसरीकडे खरीप हंगामाची तयारी – या सर्व बाबी एकाच वेळी हाताळण्याचे आव्हान शेतकऱ्यांपुढे आहे.
सरकारने पीक विमा वितरण, लाडकी बहीण योजना आणि खत वितरणाबाबत घेतलेले निर्णय सकारात्मक आहेत. मात्र कर्जमाफीचा मुद्दा अजूनही अनिर्णीत राहिल्याने शेतकऱ्यांची चिंता कायम आहे.
Also Read:
राज्यातील या महिलांना मिळणार दरमहा 6000 हजार रुपये, आत्ताच करा नोंदणी women state 6000 every month
या सर्व परिस्थितीत शेतकरी बांधवांनी धीर धरून राज्य शासनाच्या अधिकृत घोषणांवर लक्ष ठेवावे आणि शेतीविषयक समस्यांबाबत संबंधित अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधावा. खरीप हंगामाची योग्य तयारी करून चांगले उत्पादन मिळविण्याचा प्रयत्न करावा.