April’s money will be deposited महाराष्ट्र राज्य शासनाने २०२४ मध्ये एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली, जिचे नाव आहे “मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना”. या योजनेची औपचारिक सुरुवात २८ जून २०२४ आणि ३ जुलै २०२४ रोजी सरकारच्या निर्णयानुसार करण्यात आली. या योजनेचा मुख्य उद्देश राज्यातील महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सशक्त करणे, त्यांचे आरोग्य आणि पोषण सुधारणे आणि कुटुंबातील त्यांच्या निर्णायक भूमिकेला बळकटी देणे हा आहे.
महिला आणि बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांच्या म्हणण्यानुसार, या योजनेचा लाभ सध्या २ कोटी ४७ लाख महिलांना मिळत आहे, जी संख्या ऑक्टोबर २०२४ मध्ये २ कोटी ३३ लाख इतकी होती. याचा अर्थ गेल्या काही महिन्यांत सुमारे १४ लाख नवीन महिला या योजनेत सामील झाल्या आहेत. हे वाढते आकडे दर्शवतात की ही योजना राज्यातील महिलांमध्ये मोठ्या प्रमाणात लोकप्रिय होत आहे.
योजनेचे लाभार्थी कोण?
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही पात्रता निकष आहेत:
- २१ ते ६५ वयोगटातील महिला
- महाराष्ट्र राज्याच्या रहिवासी
- विवाहित, विधवा, घटस्फोटित किंवा निराधार महिला
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५ लाखांपेक्षा कमी असावे
- इनकम टॅक्स भरणाऱ्या महिला या योजनेसाठी पात्र नाहीत
विशेष लक्ष देण्यासारखी बाब म्हणजे, ज्या महिलांना पीएम किसान निधी आणि नमो शेतकरी निधी योजनांतर्गत वर्षाला १२,००० रुपये मिळतात, त्यांना या योजनेतून दरमहा ५०० रुपये अधिक देण्यात येतात. अशा सुमारे ७ लाख ७४ हजार महिलांना हा वाढीव लाभ मिळतो.
योजनेंतर्गत मिळणारे लाभ
या योजनेंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये DBT (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) द्वारे त्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा करण्यात येतात. हे पैसे महिलांच्या स्वतःच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी, त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी आणि त्यांना आर्थिक स्वातंत्र्य देण्यासाठी उद्देशित आहेत.
जुलै २०२४ ते मार्च २०२५ या कालावधीत, पात्र महिलांना ९ हप्त्यांमध्ये एकूण १३,५०० रुपये जमा करण्यात आले आहेत. आता एप्रिल २०२५ चा हप्ता लाभार्थ्यांच्या खात्यावर लवकरच जमा होणार आहे. हा हप्ता अक्षय्य तृतीयेच्या दरम्यान, म्हणजेच ३० एप्रिल २०२५ च्या आसपास लाभार्थींच्या बँक खात्यात जमा केला जाईल.
अक्षय्य तृतीया हा हिंदू धर्मात अत्यंत शुभ दिवस मानला जातो. २०२५ मध्ये अक्षय्य तृतीया ३० एप्रिल रोजी साजरी केली जाणार आहे. या दिवशी केलेल्या सत्कर्मांचे फळ अक्षय म्हणजेच कधीही न संपणारे असते अशी धार्मिक मान्यता आहे. राज्य सरकारने या शुभ दिवशी लाडकी बहीण योजनेचा हप्ता वितरित करण्याचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे लाभार्थी महिलांच्या घरी आर्थिक समृद्धी येईल.
योजनेसाठी नोंदणी प्रक्रिया
महिलांना या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी योग्य नोंदणी करणे आवश्यक आहे. नोंदणीसाठी, अर्जदारांना खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- आधार कार्ड
- महाराष्ट्र राज्याचे रहिवासी प्रमाणपत्र
- जन्माचा दाखला, राशन कार्ड किंवा मतदान कार्ड
- कुटुंबप्रमुखाचा उत्पन्नाचा दाखला
- बँक खात्याचे तपशील
नोंदणी प्रक्रिया ऑनलाइन पद्धतीने ladkibahin.maharashtra.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळावर किंवा Narishakti Doot मोबाइल अॅप द्वारे पूर्ण करता येते. योजनेसाठी अर्ज करण्याची अंतिम मुदत सप्टेंबर २०२४ मध्ये संपली असली तरी, सरकारने २०२५ मध्ये पुन्हा नवीन नोंदणीसाठी लाडकी बहीण योजना ३.० सुरू करण्याचा विचार केला आहे.
योजनेचे प्रभावी अंमलबजावणी
मंत्री आदिती तटकरे यांनी स्पष्ट केले आहे की ज्या महिलांनी योग्य नोंदणी केली आहे, फक्त त्यांच्याच खात्यात पैसे जमा केले जातील. यामुळे योजनेत नाव नोंदवणे तसेच नोंदणी प्रक्रिया योग्य पद्धतीने पूर्ण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
या योजनेत पैसे वेळेवर मिळावेत यासाठी सरकार विशेष लक्ष देत आहे. ज्या महिलांना बँक किंवा आधार कार्डसंबंधी अडचणी येतात, त्यांच्यासाठी विशेष मदत केंद्रे स्थापन करण्यात आली आहेत. या मदत केंद्रांवर तांत्रिक समस्यांचे निराकरण केले जाते आणि लाभार्थींना योग्य मार्गदर्शन दिले जाते.
योजनेचे राजकीय आणि सामाजिक प्रभाव
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना ही केवळ आर्थिक मदतीची योजना नाही, तर ती महिला सक्षमीकरणाचे एक महत्त्वपूर्ण साधन बनली आहे. या योजनेमुळे राज्यातील महिलांना स्वतःच्या गरजा स्वतः पूर्ण करण्याची संधी मिळाली आहे. त्याचबरोबर कुटुंबात त्यांचे स्थान आणि सन्मान वाढला आहे.
या योजनेमुळे सरकारला निवडणुकीत मोठा फायदा झाला हे नाकारता येणार नाही. गावागावातील महिलांना थेट आर्थिक मदत पोहोचवल्यामुळे सरकारच्या लोकप्रियतेत वाढ झाली आहे. महिलांना मिळालेल्या या आर्थिक पाठिंब्यामुळे त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होत आहे, जे ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यात मदत करते.
महिला आणि बालविकास विभागाने सरकारकडे २०२५ मध्ये लाडकी बहीण योजना पुन्हा सुरू करण्याची मागणी केली आहे. या नव्या चरणात (लाडकी बहीण योजना ३.०) नोंदणी करणाऱ्या महिलांना दरमहा २,१०० रुपये देण्याचा प्रस्ताव आहे. यामुळे अधिकाधिक महिलांना या योजनेचा लाभ मिळेल आणि त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होईल.
‘मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना’ महाराष्ट्र राज्यातील महिलांसाठी एक वरदान ठरली आहे. या योजनेमुळे महिलांना आर्थिक सहाय्य मिळत असून त्यांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याची संधी मिळत आहे. योजनेचा एप्रिल महिन्याचा १० वा हप्ता अक्षय्य तृतीयेच्या शुभ मुहूर्तावर लाभार्थ्यांच्या खात्यात जमा होणार आहे, ज्यामुळे त्यांच्या घरात समृद्धी आणि सुख नांदेल अशी अपेक्षा आहे.
राज्य सरकारने या योजनेच्या प्रभावी अंमलबजावणीसाठी विविध पावले उचलली आहेत, ज्यामुळे योजनेचे लाभ योग्य लाभार्थ्यांपर्यंत पोहोचतील याची खात्री केली जात आहे. योजनेच्या पुढील टप्प्यात अधिक लाभार्थींना समाविष्ट करण्याचे आणि लाभाच्या रकमेत वाढ करण्याचे नियोजन असल्याने, या योजनेचे भविष्य उज्ज्वल दिसत आहे.